Reges Daniæ, 1602
For his war projects, Christian IV needed new canons. In 1600, he ordered all village churches to deliver their clocks, except for one each. On 09.03.1602, the king asked Venusinus for a Latin translation of the German verses inscribed on 40 Kronborg tapestries from the period 1580-1586 and pronounced by the Danish kings. The new poems were meant to be inscribed on canons. The first canons were produced before the end of the year. The first series of 50 canons was made by the founder Hans Wulff Entfelder in Helsingør in the years 1602-1604, the second series of 50 canons by the founder Borchard Jensen Quelkmeyer in 1604 in Copenhagen. That means firstly that Venusinus must have written at least 100 poems, secondly that he began his work already during the summer 1602.
All his stanzas have four verses and they are based on Saxo's Gesta Danorum, except for the last 21 kings. Only three of three original canons are preserved with their poems, but 46 other original poems are known from a Swedish copy (Rigsarkivet, olim Danske Kongers Historie, fasc. 83). Probably already in 1602, Peder Hansen copied 81 stanzas about 79 kings into his personal book (NKS 271,8, p. 85-106, 172). In 1646, 102 poems were edited in Copenhagen by the publisher Georg Holst along with a German and Danish translation and a picture of each king. This book was called Icones regum Daniæ ('Pictures of Denmark's kings'). In his preface, the publisher explained that the poems originated from the historian Ole Worm's personal library (Ego [...] non potui non [...] ex Musæo Wormiano gratitudinis nomine exhibere). This manuscript model is now lost. Holst's book was reedited several times, always undated and with slight modifications. At the beginning of the reign of Frederik III (1648-1670), a further poem was added about the new king. This reedition was copied into a manuscript, except for 5 poems (Copenhagen, Thott 491,8, p. 1-103).
56 of Hansen's 81 stanzas are also found in Holst's edition, sometimes with slight differences. One of the 25 other stanzas was also inscribed on a lost canon contrarily to the corresponding stanza in Holst's edition. Anyway, Hansen's stanzas must all be authentical, even in the two cases when a king's life is retold in two different versions. Holst's edition contains 46 stanzas which are not found in Hansen's book. We cannot know if they originate from Venusinus and some other poet, perhaps Ole Worm himself. Only one of the 46 original poems has been published (Rørdam 1874-1877, p. 263). The last poem about Christian IV has been published with a modern translation (Vinilandicus 2007).
According to its accounts, the Weapon House of Copenhagen (Tøjhusmuseet) had 100 of these canons in 1605, 51 in 1646, 20 in 1730, and in 1772 there was no one left.
Today, only three of the canons are preserved entirely. Their poems are also known from Hansen's copy and Holst's print, and the three versions are identifical in all three cases. The three canons were all rescued from the bottom of the sea in 1873. They had been used on board the royal ship Dannebroge ('Danish flag') along with several others canons from the two original series. This ship sank in the bay of Køge south of Copenhagen on the 4th of October 1710 in a battle against Sweden. The wreck still lies about 10 meters below the surface, 7 km from the coastline. In the years 1711-1714, some damaged canons were rescued, others in 1873, the last pieces in 1985. The damaged canons have been refounded for new canons or clocks or placed in monuments.
The first of the three entire canons is that with the poem about Haldanus Frothonis filius ('Halfdane son of Frodo'). Along with 14 other fragmentary canons, it has been integrated in a famous monument on the pier of Langelinie, not far from the Little Mermaid. The monument was created in 1886 by the architect Vilhelm Dahlerup (1836-1907) and the sculptor Ferdinand Edvard Ring (1829-1886), and it was mainly finansed by the brewer Carl Jacobsen (1842-1914). See a view.
The two other entire canons are those with the poems about the historical king Eric Evergood (c. 1055-1103) and his legendary predecessor Hugletus, a literary cousin to the Danish king Hygelac known from the Old-English poem Beowulf. Hugletus's canon has been offered to Norway which participated at the sea battle on Danish side. The hero of the battle was Iver Huitfeldt (1665-1710). He came from Norway and lost his life against the Swedes. His family is buried in the chapel of the Church of Hurum in the fjord of Oslo. In 1910, a monument was inaugurated at the occasion of the bicentenary celebration of the battle. In 1921, Hugletus's canon was placed at the foot of the monument. See a view. The last canon is exposed in the Weapon Museum of Copenhagen (Tøjhusmuseet), near the parliament. See a view.
Literature:
- Boeck, B[ianco] & Georg Christensen, Katalog over den historiske Vaabensamling paa Kjøbenhavns Tøjhus, Copenhagen 1877 [about the canons with Eric Evergood and Haldan Frodo's son].
- Rørdam, Holger Frederik (ed.), Kirkehistoriske Samlinger, ser. 3, vol. 1, Copenhagen 1874-1877, p. 262-263 [about the Swedish copy with 46 poems].
- Paludan, Renæssancebevægelsen i Danmarks Literatur, især i det 17. Aarhundrede, Copenhagen 1887, p. 196-198 [about the relation between Hansen's copies and Holst's prints].
- Gribsø, Erland, Frederiksborg Amts Kirkeklokker, in: Frederiksborg Amts Historiske Årbog 1934, p. 57-119 [about the founder Hans Wolff Entfelder].
- Bill-Jessen, Torben, Kongelig Majestæts bøssestøber Hans Wulff Entfelder, in: Frederiksborg Amts Historiske Samfund 21,2 (2007), p. 7-10 [about the founder Hans Wolff Entfelder].
- Melien, Tor JørgenIver, Huitfeldt og slaget i Køge Bugt 1710, Oslo / Copenhagen 2010 [about the canons].
Dan I
(Hansen I, p. 85; Holst I, 6v)
Dan ego devictis Baltisque Amalisque peramplum,
Qua secta est triplici Gothica terra freto,
Constitui regnum primus. Gens Martia deinceps
Nobile de nostro nomine nomen habet.
Humblus Dani filius
(Copy from original canon; Hansen II, p. 85) (Holst II, 7v)
Conscendi solium patris, mihi frater ademptum Iure recens regnum post patris fata secundus
Per vim Lotherus, sed diadema tulit, Accipio. Fratris non tamen ira tulit.
Hocque animo patiente tuli, nam iuncta sciebam Execuit immeritum. Cessi quo nomine tandem
Cum magno atque iugi regia sceptra metu. Ipse magis felix, et miser ille fuit.
Lotherus alter Dani filius
(Hansen III, p. 85; Holst III, 8v)
Germanum regno spolians, opibusque potentes,
Sum mihi me recte consuluisse ratus:
Sed male consultum, nam me vitalibus auris
Deiectum solio subdita gens spoliat.
Schioldus Lotheri filius
(Hansen IV, p. 85; Holst IV, 9v)
Robore tantus eram, tam munificentia et armis
Inclytus et magnis in patriam meritis,
Ut, si deinde bonum quem regem nacta fuisset,
Posteritas, Schioldo diceret esse satum.
Gramus Schioldi filius
(Hansen V, p. 85; Holst V, 10v)
Sigtrugum clava Svarimunque ense cecidi,
Suediaque est nostrum ferre coacta iugum
Pendebant vivo mihi Saxonis arva tributum,
Me cæso solium sed Suibidagrus init.
Suibidagerus Norvagicus
(Hansen VI, p. 86; Holst VI, 11v)
Commisso stravi Gramum certamine, cuius
Venerat in thalamum filia rapta meum,
Sed patrem fratremque ultus, me fudit Hadingus,
Subiiciens armis omnia nostra suis.
Guthormus Grami filius
(Hansen VII, p. 86; Holst VII, 12v)
Qui patrium precio regnum, precibusque tenebam,
Haut liquide regis nomine dignus eram.
Rex tamen usque fui, dum me Suibdagria tandem
Suspectum celeri iussa dedere neci.
Haddingus
(Hansen VIII, p. 86; Holst VIII, 13v)
Ultus Suibdagro cæso fratremque patremque,
Regnerum factus deinde monarcha tunque,
Præficio Hundingum Suedis Uffone perempto,
Ex pacto libuit, quo moriente mori.
Frotho I Haddingi filius
(Hansen IX, p. 86; Holst IX, 14v)
Non mihi sufficiunt tria regna, sed insuper illa
Haut pauca adiicio Martis et artis ope.
Devictis Anglis, Frisonibus atque Ruthenis
Impeto dum Suecos Marte, siti emorior.
Haldan Frothonis filius
(Original canon, Hansen X, p. 86; Holst X, 15v)
Tollere me proprios fratres, fratrumque clientes,
E medio, regni cæcus adegit amor.
Perdere me nequit cunctis exosa tyrannis
Sed tulit extremam sera senecta diem.
Blind kærlighed til kongemagten bragte mig til at rydde mine egne brødre og mine brødres tjenere af vejen. Mit alle forhadte tyranni kunne ikke styrke mig, men en sildig alderdom bragte mig døden (Boeck 1877).
Roe Haldani filius
(Hansen XI, p. 87) (Holst XI, 16v)
Partitus regnum cum fratre Helgone paternum, Imperium telluris ego (sic pactus uterque),
Rex ego sum terra factus at ille mari. Imperium frater suscipiebat aquæ.
Prima Roeskildæ ieci fundamina: Suedus Testis adhuc nostri Roeschildia nominis extat.
Ter acie villum me fugat atque necat. Dum reprimo Suecos fortiter, occubui.
Helgo alter Haldani filius
(Hansen XII, p. 87; Holst XII, 17v)
Classe mea late populatus Teutonis oras
Danorum docui quam grave ferre iugum.
Hotbrodum deinceps illa ipsa classe recidi:
Militibus prædæ Suedia tota fuit.
Rolvo Helgonis filius
(Hansen XIII, p. 87; Holst XIII, 18v)
Me dum Suedus adit simulans se ferre tributum
Arma tegit vasis hostica, corde dolum.
Meque meosque necat sommo vinoque sepultos,
Viggonis ipse statim perfidus ense cadit.
Hotterus
(Hansen XIV, p. 87; Holst XIV, 19v)
Balderus, postquam stirps regia desiit, armis
Præstigiisque ambit Danica sceptra suis.
Hoc cæso factus Danis Suedisque monarcha,
Ense cado Boi, Bous et ipse meo.
Roricus Hotteri filius
(Hansen XV, p. 87; Holst XV, 20v)
Martia Sclavorum sunt corda coercita nostro
Marte, Horvendillo nata Gerutha datur.
Nascitur hisce nepos vario stratagemate clarus
Nomen et hinc etiam nunc Amalethus habet.
Vigletus
(Hansen XVI, p. 88) (Holst XVI, 21v)
Roricus ut fatis concessit, Scania nostro Ut Roricus obiit, regnum mihi contigit. Obstat
In Cimbros ductu gens animosa movet. Amtethus luctis fretus et arma parat.
Prudentemque illic Amlethum sternimus. Inde Ast a me periit cæsus. Civilia bella
Paruit imperio Dania tota meo. Motibus his patriæ multa dedere mala.
Vermundus Vigleti filius
(Hansen XVII, p. 86; Holst XVII, 22v)
Atiquum recudi Suecum, me lumine cassum
Saxo minax regno vult spoliare senem,
Sed regis natum sternens comitemque duello
Saxonicas recudit filius Uffo minas.
Uffo Vermundi filius
(Hansen XVIII, p. 88; Holst XVIII, 23v)
Omnibus ipse puer, stipesque et truncus habebar.
Qui quantusque essem dissimulantur habens.
Sed cum tempus erat patrem patriamque tueri,
Inclyta virtutis tum documenta dedi.
Dan II Uffonis filius
(Hansen XIX, p. 88; Holst XIX, 24v)
Haud impar magno magna virtute parente
Victrici retuli multa trophæa manu.
Sed simul inflatus fastu, mea prodigo, partæ
Famæ et fortunæ concidit omne decus.
Hugletus
(Original canon, Hansen XX, p. 88; Holst XX, 25v)
Piratas Suedos domui: mea cætera nescit
Posteritas, nec qui scriberet, ullus erat,
Idque mea forsan culpa. Vos discite reges
Vindicias vestri nominis esse libros.
Frotho II
(Hansen XXI, p. 89; Holst XXI, p. 26v)
Norvediæ mihi prima decem delere dynastas
Atque horum terras subdere cura fuit.
Altera Frogerum pacto superare duello,
Tum cives alta pace beare meos.
Dan III Frothonis filius
(Hansen XXII, p. 89; Holst XXII, p. 27v)
Postquam mihi puero regnum defertur avitum,
Civibus imperitat Saxo tributa meis.
Hunc vectigalem vice versa Martia fecit.
Haut sueta externum Dania ferre iugum.
Fridlevus I Celer dictus
(Hansen XXIII, p. 89)
Norvedicos populabar agros comitante verillo,
Insidiis, qui, dum me petit, ipse perit.
Sensit Hiberna suo damno gens effera, dictus
Quam merito fuerim mente manuque celer.
(Hansen XXIII, p. 89; Holst XXIII, 28v)
Huirvilus adductis nostra cum classe carinis
Norvedicos mecum depopulatur agros.
Perfidus ille, autem funestis ilicet armis
Foedere dum rupto me petit ipse perit.
Frotho III Pacificus Fridlevi filius
(Hansen XXIV, p. 89) (Holst XXIV, 29v)
Parebonus belloque potens rex, scilicet unquam, Rex ego magnus eram. Reges et regna subegi
Cui par Arctoo nullus in orbe fuit. Plurima. Vicinis gentibus horror eram.
Nempe mei Oceanus simul et tria flumina fines Sum laude æterna, cuius pars forte putanda est,
Imperii Tanais, Rhenus et Ister erant. Quod nata est mundi me dominante salus.
(Hansen XXIV, p. 89)
Normannus, Saxo, Russus, Scytha, Sarmata, Suedus
Sub nostro imperio Sclavus et Anglus erant.
Quidquid et est inter Tanaim regionis et undas
Rheni, hoc imperio parunt omne meo.
Hiarno Skialdrar vel Poeta
(Hansen XXV, p. 90; Holst XXV, 30v)
Regem me Dani faciunt. Epigrammatis ergo
Scilicet his tanti docta poesis erat.
Sed me Frothonis nato præsente relinquunt.
Sic stirps præ quovis regia vate cluet.
Fridlevus II
(Hansen XXVI, p. 90) (Holst XXVI, 31v)
Dani me regem faciunt Iarnone remoto, Multa mihi laus est. Mavors mihi favit apertus
Ut me rescicunt esse Frothone satum. Et favit licita calliditate dolus.
Seditione etiam cæso Iarnone remota Me victus sensit Batavus sensitque Britannus:
Pacifica tueor patria sceptra manu. Hibernique meas extimuere manus.
Frotho IV Mitis Fridlevi filius
(Hansen XXVII, p. 90; Holst XXVII, 32v)
Starcateri ductu Norivedus, Sarmata, Saxo
Subdunt imperio colla superba meo.
Suerco suis laribus succensis perdidit uno
Meque meosque, etiam seque suosque rogo.
Ingellus Wendemod Frothonis filius
(Hansen XXVIII, p. 91; Holst XXVIII, 33v)
Dum me Starcaterus duris incessere dictis
Pergeret, heu luxu perditus usque fui.
Saxonicos demum thalamos exosus, avitæ
Virtutis, rexi Danica sceptra, memor.
Olavus I Ingelli filius
(Hansen XXIX, p. 91; Holst XXIX, 34v)
Cætera quæ gessi, quæ sunt incognita, seræ
Saltim hoc quod referat, posteritatis erit.
Ne qua foret natos inter discordia, iussi
Alternis regerent, hic solo at ille salo.
Haraldus I Olavi filius
(Hansen XXX, p. 91; Holst XXXIII, 38v)
Baltica me classem ductante per æquora nusquam
Piratæ toto damna dedere mari.
Me virtute, clientelis opibusque potentem
Frater constructis sustulit insidiis.
Frotho V Olavi filius
(Hansen XXXI, p. 91; Holst XXX, 35v)
Impatiens consortis eram, terraque marique
Imperio solus nempe præesse volens.
Infelix igitur feci foret impia tandem
Sanguine fraterno commaculata manus.
Haraldus II
(Hansen XXXII, p. 92; Holst XXXI, 36v)
Fratre meo Gothicos illinc vastante vicissim,
Hinc nostros Suedus depopulatur agros.
Quum contra starem, sed iniquo Marte perire
Non expectato fratre necesse fuit.
Haldanus Biergram
(Hansen XXXIII, p. 92; Holst XXXII, 37v)
Corporis immani visendum mole gigantem
Prostravi et Suedis iura superba dedi.
Tum quæ Norvedis toto stirps regia regno
Desierat per me reddita sceptra tenet.
Unguinus
(Hansen XXXIV, p. 92; Holst XXXIV, 39v)
Haldani iussu regnum mihi cessit opimum
Inque meas venit regia gaza manus.
Sed vitam regnumque et opes Regnoldus ademit,
Heu mihi. Sic damno sors opulenta fuit.
Sigvaldus Unguini filius
(Hansen XXXV, p. 92; Holst XXXV, 40v)
Qui mihi sustulerat patrem Regnaldus ademtus
Mihi quoque dum vitam venit et imperium.
Danorum expertus tridui certamine vires
Tum generi cæsus concidit ense mei.
Sigerus Sigvaldi filius
(Hansen XXXVI, p. 93) (Holst XXXVI, 41v)
Hagbardi Sygnesque meæ quis nescit amores, Felix, si nimium non felix forte, fuissem.
Qui mihi, qui regno noxa fuere meo? Nostræ pulchra fuit nata ruina domus
Nam mihi causa meæ mortis regnoque fuerunt Eius amatorem miseranda morte peremi.
Immensi, regum stirpe cadente, mali. Ultus cæde mea quem ferus Haco fuit.
Sigvaldus Sigeri filius
(Hansen XXXVII, p. 93; Holst XXXVII, 42v)
Ulturus cari mortem genitoris Haconi
Undique collecto milite congredior.
Alteriusque alter dextra cadit, atque ita regum
Danorum periit stirpitus omne genus.
Quinque simul reguli
(Hansen XXXVIII, p. 93)
Danorum postquam stirps desiit inclyta regum,
Delegit regem gens sibi quæque suum.
Principe sic quæ consuevit dominarier uno,
Quinque virum cæpit Dania ferre iugum.
Haldanus
(Hansen XXXIX, p. 91; Holst XXXVIII, 43v)
Corpore procero, præcelsa mente, stupendo
Robore et illustri stirpe oriundus eram.
An dignus, virgo cui regia nuberet et cui
Cederet atque manus Dania sponte daret.
Haraldus III Hyldetand
(Hansen XL, p. 94) (Holst XXXIX, 44v)
Magno patre satus, magni Mavortis alumnus Depulsis regno sociis ego corpus in unum
Adieci regnis plurima regna meis. Restitui, et porro multa trophæa tuli.
Dein cæcus, Suedis confligens, sponte perivi Subieci Suecos, Sclavos, acresque Britannos,
Exosus morte, quæ sine Marte foret. Et plures. Tandem sors minus æquo fuit.
Ringo Haraldi ex sorore nepos
(Hansen XLI, p. 94; Holst XL, 45v)
Magnificum feci devicto funus Haraldo
Victis demulcens saucia corda viris.
Quis tamen haut fisus Hethæ mea iura resigno.
Hanc iubeo Danis imperitare suis.
Hetha
(Holst XL, 45v)
Signa tuli mediis in millibus armaque virgo.
Hinc me reginam gens sibi nostra creat.
Non potuit tolerare diu mea iussa servare.
Elegit hæc aulum Iutia sola mea.
Olavus II
(Holst XLI, 46v)
Post cædem Ringo Scanos mihi donat, Haraldi
Et rex deiecta virgine constituor.
Sed quoniam imperio nimium dominabar acerbo,
Cædor ab his ipsis, qui mihi regna dabant.
Omundus
(Holst XLII, 47v)
Norvegos Danis occiso rege subegi.
Præda fuit classi Russia deinde mea.
Cætera iuris eram semper studiosus et æqui
Pace bona summum fretus adusque diem.
Sivardus I
(Holst XLIII, 47v)
Me regnante meos subito defecit ad hostes,
Pars regni plusquam dimidiata mei.
Cimbria Slavinis nam cessit, Scandia Suedis.
Cum queis confligens fortiter, occubui.
Buthlus
(Holst XLIV, 49v)
Regni quod reliquum mansit mihi fratre perempto
Ægre tutabar Martis et artis ope.
Ergo queis impar sceptris privatus agebam
Deinde sub alterius, pro pudor, imperio.
Iarmericus
(Holst XLV, 50v)
Captus apud Vendos adolevi regis in aula.
Hinc profugus regni sceptra capesso patris.
Tum Vendos Suedosque simul mihi Marte subegi.
Dein mihi credulitas causa erat exilii.
Broderus
(Holst XLVI, 51v)
Postulor incestus sed consuetudo Noverca
Cum casta semper non nisi sancta fuit,
Qua tamen immerito crudeli morte perempta.
Servarunt Danis me mea fata meis.
Sivaldus III
(Holst XLVII, 52v)
De me posteritas, qui nil memorabile gessi,
Quod referat nudum nil, nisi nomen habet.
Res regesque foret sententi fingere promptum,
Ni fors susceptam redderet historiam.
Snio
(Holst XLVIII, 53v)
Longobardorum nostrum migratio seclum
Illustrat. Qua quid clarius esse potest?
Per medius gentes erumpimus et nova regna
Condimus. Æterni nominis hoc opus est.
Biorno
(Holst XLIX, 54v)
Qui fuerim satis est liquidum, rex scilicet, atqui
Qualia, quæ gessi, dicere nemo potest.
Quid iuvat innumeris nos obiectare periclis,
Nostra ubi nobiscum facta sepulta iacent.
Haraldus IV Gormonis filius
(Hansen LI, p. 95; Holst L, p. 55v)
Incertum fuerim bellone an pare secundus,
Namque hoc qui posset prodere, nullus erat.
Discite, vos reges, quanti faciunda poesis,
Quæ vestra æternum vivere facta facit.
Gormo I
(Hansen LII, p. 95) (Holst LI, 56v)
Usque sub extremam Thorquellus navigat Arcton Arma iuvent alios, sævique insania Martis,
Immanisque donum lustrat Ugartilochi. Me variæ accendit cognitionis amor.
Nempe meo iussu læta sub pare remotas Scrutari formas rerum, formasque Deorum
Intima cui terras nosse cupido fuit. Dignior imperiis res mihi visa fuit.
Sigefredus
(Holst LII, 57v)
Natus ego Gormonis eram, mihi tempora vitæ
Pacata, et regnum perbreve fata dabant.
Filia Geva fuit, Witekindi nobilis uxor.
Huic contra Francos auxiliator eram.
Gotefredus Gormonis filius
(Hansen LIII, p. 95; Holst LIII, 58v)
Saxoniam Carolus dum vastat, Danica late
Classis Teutonicos depopulatur agros.
Meque dein congressurum cum Cæsare, sommum
Dum capio, satrapæ perfida dextra ferit.
Olavus III Gotefridi filius
(Hansen LIV, p. 95; Holst LIV, 59v)
Ulcisci mortem satago dum patris, ad arma
Conclamat procerum seditiosa manus,
Queis ego summotis diuturna pace fruebar,
Subditaque imperio est Dania tota meo.
Hemmingus
(Hansen LV, p. 96) (Holst LV, 60v)
Seditione domi vexatus ab hoste cavebam, Post patriæ motus pacem cum Cæsare sanxi.
Ne metuenda foris Cæsaris arma forent, Vix aliud nostrum clarius extat opus.
Meque authore suos sortita est Dania fines, Attamen et dicunt Vinetarum funditus urbem
Haut certo circum limite scripta prius. Auspiciis una procubuisse meis.
Sigvartus II Gotefridi nepos ex filia
(Hansen LVI, p. 96) (Holst LVI, 62v)
Me conante sua Ringonem sede movere, Hemmingus fato cedit, Selandia regem
Scandica Sclavini littora classe petunt. Me creat, et pariter Scania iussa facit.
Quos cum persequerer, mea subdit Ringo, sed ipsi Ringo trahit Iutos, pugna concurrimus, ambo
Congressus cecidi, concidit ipse simul. Nos cadimus, vincunt, ast superantque mei.
Ringo
(Holst LVII, 62v)
Iutia me regem, Sivardum cætera fecit
Scania. Non soles fert bene terra duos,
Nec binos regnum reges. Sed cædimur ambo.
Quam bene sorte pares, quam bene morte sumus.
Haraldus Clac
(Holst LVIII, 63v)
Inter ego Danos primus Christiana professus
Sacra fui, primus templa beata dedi.
Propterea amisi regnum Christoque fidelem
Me vixisse satis sors ea dura probat.
Regnerus Lodbroch
(Hansen LVII, p. 96; Holst LIX, 64v)
Norvedis, Suedis, Anglis, Pictisque subactis,
Auxi Danorum iugiter imperium.
Clacum iure bono poscentem sceptra fugavi,
Regna dedi natis quinque decemque meis.
Sigvardus Slangeøje Regneri filius
(Hansen LVIII, p. 97) (Holst LX, 65v)
Ulciscente mei me patris fata Britanni Principio solus, post fratri iunctus habebam
Poenas insolito more modoque luunt. Imperium, frater fortis Ivarus erat.
Invitos feci mea iussa capessere Danos Invadunt alii regnum, dum ulciscimur Anglum,
Succedente etiam tempore sponte sequi. Sed poenas nobis cædi dedere sua.
Ericus I Haraldi Claci frater
(Hansen LIX, p. 97) (Holst LXI, 66v)
Sublata tandem Lotbrochi posteritate Qui regum Upsaliæ longe lateque per oras
Regia deberi sum mihi sceptra ratus. Ditarat magno mi Deus imperio.
Hæc eademque ex fratre nepos sibi vendicat, isthæc Is quoque me proceresque meos atque ipsa beavit.
Lis causam nostræ cædis utrinque dedit. Regna salutari cognotione sui.
Ericus II Barn
(Hansen LX, p. 97) (Holst LXII, 67v)
Qui circumfusas longe lateque per oras, Depellor regno puera genitore relictus,
Ditarat magno me Deus imperio. Sed mihi fata tamen restituere mecum.
Is quoque me proceresque meos, atque ipsa beavit Osor eram Christi primo, post ipse potentem
Regna salutavi cognitione sui. Sincera colui relligione Deum.
Canutus I
(Hansen LXI, p. 97; Holst LVIII, 63v)
Semper erat cordi teneris quam tutor ab annis
Me meus edocuit, vana superstitio.
Cætera dignus eram sceptris, ut Martis alumnus,
Et cui diva fuit pectore sculpta Themis.
Frotho VI
(Hansen LXII, p. 98) (Holst LXIV, 69v)
Dogmata divim cultus edoctus ab Anglis, Firmavi regnum, me reddidet Anglia Christo.
His mea regna volens accumulare bonis. Hinc veræ rediit relligionis amor.
Roma doctores accersi curo, sed illos Roma igitur petii verbum coeleste docentes.
Heu nimium properans Parca videre vetat. Ausus prævenit mors tamen atra pios.
Gormo II Anglicanus
(Hansen LXIII, p. 98) (Holst LXV, 70v)
Non semper fortes nascuntur fortibus, illud Anglia me genuit, quare dicebar et Anglus.
Patris ab exemplo sat liquet atque meo. Sed non illa, velut Dania, fida fuit.
Nam virtute pater quæ regna subegerat, isthæc Post spretis vixi multo felicior Anglis.
Elabi ex manibus sum mihi passus iners. Quam res sic veritas mittere sæpe iuvat.
Haraldus V Gormonis filius
(Hansen LXIV, p. 98; Holst LXVIII, 73v)
Numina bina beant magnorum nomina regum,
Hinc Themis, inde Iovis filia Prosperitas.
Hac ego præstiterim sive illa? neutra, an utraque.
Quod nemo scripsit, dicere nemo potest.
Gormo
(Hansen LXV, p. 98)
Anglica Tyra Dei venit mihi munere coniunx,
Cuius consilio fretus et auxilio
Restitui Danis, quæ sunt ter optima, pacem
Scilicet et sanctæ relligionis opes.
Haraldus VI Blotand
(Hansen LXVI, p. 99) (Holst LXVI, 71v)
Anglia pressa silet me rege, et Cæsaris armis Ut Christi cultor fierem, pia mater et Otto
Vastata est Limicum Cimbria ad usque fretum. Author erat, bello Cæsar, illa prece.
Sacraque sunt Christi mysteria capta doceri, Filius hinc regno pepulit me sorte maligna
Pro quibus et mortem pertuli et exilium. Vix potui in patriam mortuus esse redux.
Suenottho
(Hansen LXVII, p. 99; Holst LVII, 72v)
Impietas pessum meque et mea pæne dedisset,
Ni meliore Deus sorte tulisset opem.
Qui me conversum regnis opibusque beavit
Et summis fecit regibus esse parem.
Canutus II Magnus
(Hansen LXVIII, p. 99; Holst LXIX, 74v)
Anglos, Norvedos, Suedos et Saxonas armis
Subiicio fretus numinis auxilio.
Oceani magnum imperium mihi mille carinis
Sexaginta hominum millia vecta parant.
Canutus III Durus
(Hansen LXIX, p. 99; Holst LXX, 75v)
Durus ut in bello, sic durus pace, subactos
Nam populos feci quam grave ferre iugum.
Hinc quæ regna suis pater acquisiverat armis,
Hæc ego dilabi sum mihi passus iners.
Magnus Sancti Olavi filius
(Hansen LXX, p. 100) (Holst LXXI, 76v)
Suenone bis fuso tandem mihi Dania paret, Norvagis præeram Danos moderante Canuto,
Haut prius externum sueta subire iugum. Et post ex pacto Dania facta mea est.
Me dure Saxonicæ ceciderunt agmina gentis, Frustra me regno depellere Sueno sategit,
Dein proprio perii præcipitatus equo. Sed magis hoste potens casus iniquus erat.
Sueno II Estritæ filius
(Hansen LXXI, p. 100) (Holst LXXII, 77v)
Arctoos inter reges ego nobile primus Non unum placuit regnum mihi, regna petebam,
Doctrina retuli nomen ab eximia. Sed neutro obtento rex prope vanus eram.
Nec pietate minor meritisque et munere suavis Sed fors me iuvit, quem non vis iuvit, et astus.
Eloquii boreo notus in orbe fui. Quod culpant, nimius semper amore fui.
Haraldus VII Suenonis filius
(Hansen LXXII, p. 100; Holst LXXIII, 78v)
Relligionis eram studiosus, cætera sceptris
Impar, et solo nomine regna tenens.
Angli præsidio Danorum fraude perempto
Me rege excutiunt non sine labe iugum.
Canutus IV
(Hansen LXXIII, p. 100; Holst LXXIV, 79v)
Expediunda truces dum vindex classis in Angliam
Dum decimas mystis plebs dare iussa negat.
Tum me seditio fratre instigante coorta
Sustulit, hinc divos indiges inter ago.
Olaus IV Famelicus
(Hansen LXXIV, p. 101; Holst LXXV, 80v)
Per fraudem fuso germani sanguine fratris
Infausta gessi Danica sceptra manu.
Totos namque annos septem fuit Adrasteia
Numinis immani conspicienda fame.
Ericus III Eigegod
(Original canon; Hansen LXXV, p. 101; Holst LXXVI, 81v)
Robore et ingenio, forma, virtute, procero
Corpore et eloquio pæne stupendus eram.
Visere me Solymas talem tantumque ruinas
Compulit immensus relligionis amor.
Jeg besad en næsten vidunderlig styrke, ånd, skønhed, dygtighed, høj legemsvækst og veltalenhed. Udrustet med disse egenskaber drev umådelig kærlighed til religionen mig til at besøge Jerusalem (Boeck 1877)
Nicolaus Erici frater
(Hansen LXXVI, p. 101; Holst LXXVII, 82v)
Assensus nimium nati crudelibus ausis
Ipsum commeritis implico meque malis.
Ille etenim Edmundi dextra cadit, inde Canuti
Guthica gens sancti me ferit ulta necem.
Ericus IV Edmundus
(Hansen LXXVII, p. 101; Holst LXVIII, 83v)
Ille ego profusi sine causa sanguinis ultor
Ipse propinquorum sanguine fædo manus.
Namque ensis fratrem tenerosque ex fratre nepotes
Pæne omnes iussu sustulit unda meo.
Ericus V Agnus
(Hansen LXXVIII, p. 102; Holst LXXIX, 84v)
Mente ferox pridem, tandem mansuetior agni
Cognomen meritus, sed leo Marte fui.
Belli pertæso demum regnique, quietam
Cum monachis vitam vivere collibuit.
Sueno III Erici Edmundi filius
(Hansen LXXIX, p. 102; Holst LXXX, 85v)
Fraudibus oppresso regni consorte Canuto
Vindicis, et merito me premit ira Dei.
Namque ope Voldemari Nemesis mihi Dia cruentas
Nempe viri manes iniicit ulta manu.
Canutus V Magni filius
(Hansen LXXX, p. 102)
Me mea credulitas pessum dat, perdere aperte
Nam me Marte nequit Sueno, sed apte
Nempe invitatatum sub amici nomine, fratrem
[†].
Voldemarus I Canuti ducis filius
(Hansen LXXXI, p. 102; Holst LXXXI, 86v)
Vallum instauratur, qua Danos limes et inter
Teutonas est, recipit Rugia victa fidem.
Vendæ cum Finnis, Nordalbingique procaces
Danorum incipiunt me duce ferre iugum.
Canutus VI Voldemari filius
(Hansen LXXXII, p. 103; Holst LXXXII, 87v)
Cæsaris impulsu Sclavi me classe petentes
Axilli ductu præsulis intereunt.
Holsatos immorigeros Marsosque rebelles
Edocui nostrum non leve ferre iugum.
Voldemarus II Voldemari filius
(Hansen LXXXIII, p. 103; Holst LXXXIII, 88v)
Livonos, Æstos, Vendas et Saxonas armis
Perdomui late bellica signa ferens.
Tandem pertæsum belli me compulit æquas
Siælandis leges condere Dia Themis.
Voldemarus III
(Holst LXXXIV, 89v)
Quam sors me vario iactavit turbine! Regnum
Nunc est, nunc minime, rursus et, ecce, mihi est!
Nunc intra regni, nunc extra dimico fines.
Omnis in ambiguo res mihi semper erat.
Ericus VI
(Hansen LXXXIV, p. 103; Holst LXXXV, 90v)
Annos pæne decem frater civilibus armis
Regnandi cupidus me petit atque premit.
Armis diffisus tandem sub nomine pacis
Me circumventum perfidus ense ferit.
Abel
(Hansen LXXXV, p. 103; Holst LXXXVI, 91v)
Nomine dictus Abel, re Cain, fratre perempto
Infanda tenui Danica sceptra manu.
Donec sera meo Nemesis satianda cruore
Fratris nempe mei, me petit ulta necem.
Christophorus I Voldemari II filius
(Hansen LXXXVI, p. 100; Holst LXXXVII, 92v)
Regno promissis, pretio, precibus redempto,
Quod si quisquam alius rex, ego pestis eram.
Sola sub imperio mansit Siælandia nostro
At reliqua Holsatis, Dania præda fuit.
Ericus VII Glipping
(Holst LXXXVIII, 93v)
Quamvis pauca meæ superent vestigia laudis,
Est tamen auspiciis Suedia victa meis.
Tum me submotum, quem plebs proceresque volebant,
Dextra ferit, magnum, Stigonis ausa, nefas.
Ericus VIII Menved
(Holst LXXXIX, 94v)
Rex ætate puer, sed vir virtute, paternæ
Cui necis authores perdere cura fuit
Et patriam servare armis et legibus, hostes
Vincere et haud falsa mente timere Deum.
Christophorus II
(Holst XC, 95v)
Dum contra patriæ leges vi grassor et ira,
Pro regno dignus me mage carcer erat.
Affinis Cæsar nil iuvit. Discite reges
Regibus haut quicquam tutius esse fide.
Voldemarus IV
(Holst XCI, 96v)
Culpa si qua mei regno data damno parentis,
Cuncta Dei fretus munere restituo,
Summoto namque Holsato, Suedoque vetustis
Gaudet feci Dania limitibus.
Margarita
(Holst XCII, 97v)
Danica sceptra parens mihi liquit, Norica natus,
Fæminea venit Suedia victa manu.
Sic unita meis starent tria regna perenni
Fædere, Dis visum si foret auspiciis.
Olavus V
(Holst XCIII, 98v)
Me sibi quantamvis puerum gens Danica regem
Deleget mentis matris adacta meæ
Abstulit est teneræ primo sub flore iuventæ
Me regem regens mors inopina tribus.
Ericus IX Pomeranus
(Holst XCIV, 99v)
Regnorum mihi sceptra trium Matertera liquit
Liquisset sceptris, o si animumque parem.
Quod quia non factum tandem tribus excido regnis.
Coactus patria vivere sede senex.
Christophorus III Bavarus
(Holst XCV, 100v)
Ericus postquam regnis excesserat istis,
Mox regem Dani me sibi constituunt.
Ex pacto Suedi mihi parent et Norivedi,
Sicque triplex cingit me diadema caput.
Christianus I Oldenburgensis
(Holst XCVI, 101v)
Primus eram regum, quos Oldenburgica regno
Stirps comitum priscis regibus orta dedit.
O utinam qua cum divino munere fretus.
Progenies possit prosperitas frui.
Iohannes
(Holst XCII, 102v)
Nan sine clade gravi me terque quaterque rebellis
Suetica gens aliis fallere Sueta fidem.
Huic Lubecenses socios se foedere iungunt,
Queis terra atque mari plurima damna dedi.
Christiernus II
(Hansen XCVII, p. 106; Holst XCVIII, 103v)
Quod tribus exciderim regnis, quis dixerit isthæc
Factis an fatis, sors tribuenda meis?
Dicam: crudelis, periuris, avarus et excors.
Persensi factis consona fata meis.
Fridericus I
(Holst XCIX, 104v)
Nobile nobilitas debet mihi Dania nomen,
Cui crevit iussu iusque decusque meo.
Quî meus ille ex fratre nepos sit captus et areto
Cur deinceps clausus carcere cuique liquet.
Christianus IIII
(Holst C, 105v)
Me quoque nobilitas invito Cæsare regem
Delegit faustis, ut reor, auspiciis.
Quem Themis et pietas et munificentia magnum
Fecit et æternum nomen habere dedit.
Fridericus II
(Hansen, p. 172) (Holst CI, 106v)
Dithmarsos domui, dein Sueco fracta superbo, Hic Fridericus erat rex utrum pace vel armis
Pectora sunt armis non bene fida meis. Clarior, in dubio est: magnus utroque fuit.
Cui pacem pressi belli sub mole, rogatus Quid fuit? Est et erit. Desint quoque cætera talem
Qua mihi collibuit conditione dedi. Esse potest natum progenuisse satis.
Christianus IV
(Holst CII, 107v)
Hic regum est Christianus apex, pietatis imago,
Atque pater patriæ, fraude doloque carens,
Qui cunctos animo superat, fatique procellas
Spernit. Vive diu, rex bone, vive tuis.
Hier ist Christian, die Zinne der Könige, das Abbild der Frömmigkeit, der Vater des Vaterlands. Er kennt weder List noch Betrug, übertrifft alle an Selbstvertrauen und verachtet die Stürme des Schicksals. Lebe lange, guter König, lebe für die Deinen (Vinilandicus 2007).